Rap kan door de beugel, want daar krijg je toch iets van sociale kritiek voorgeschoteld (plus herkenbare funk-samples, en soms nog wat gitaarwerk, lekker meegenomen); techno wordt wegens inhoudsloos doorverwezen naar het ghetto van de discotheek. Ik heb vaak de indruk dat dit reactionair gedachtengoed in feite kan herleid worden tot een grondige afkeer van dansmuziek. Maar: "...ever since Miles Davis and James Brown transferred their primary creative space from stage to studio, the most succesful musical form in the popular arena has been the dance-groove : where cycles of rhythm, circling ever back to their beginnings, allow for small shifts and changes within the structure to bring with them remarkable shock-force." (Hopey Glass in The Wire).
Toch is er sinds enige tijd een recuperatie-beweging op gang gekomen, waar echter een kwalijk geurtje aanhangt, want de benadering blijft streng selectief : ambient-techno wordt juichend als een nieuwe trend binnengehaald, en een Pink Floyd reïncarnatie zoals The Orb mag haar ding doen in Vorst-Nationaal; ook ethnische tintjes zijn welkom ("als Jah Wobble meespeelt kan het niet slecht zijn") want daar kan dan weer de link met de felgesmaakte wereldmuziek gelegd worden. En de rest? Daar wordt de boot angstvallig afgehouden, want : platte dansmuziek, louter functioneel, best gezellig als je uitgaat, maar meer niet. Geen variatie? Wat doe je dan met de fundamentele verschillen tussen de techno-muziek die uit Detroit, New-York, Tokyo, Berlijn of Italië komt? Geen diepgang? Wil je mensen zoals Derick May (!!!), Juan Atkins, Carl Craig of Jeff Mills hun status van grensverleggende kunstenaar ontnemen? Geen relevantie? Nooit de in het vinyl gekraste boodschappen op de World Power Alliance platen van Underground Resistance gelezen? Heb je dan oogkleppen op, misschien? Niet iedereen lijdt aan dit kwalijk soort gezichtsvernauwing, wat blijkt uit deze getuigenis over Underground Resistance : "UR says their tracks mirror their moods. If there's a riot going on - wether in the streets or their heads that particular day - they'll hack out brutal cyber-groove assaults like The Punisher or Riot...UR maintain a staunchly underground bunker mystique...The slogans and symbolism would be meaningless if the music itself wasn't ever-progressing, innovative and darkly atmospheric...Start the panic." (Kris Needs in NME).
Eigenlijk zijn er toch veel raakpunten tussen de techno-wereld en de rock-cultuur, als je tenminste de gebaande paden van de mainstream wil verlaten. De experimenteerdrift, de D.I.Y. (do it yourself) mentaliteit, de kleine independent labels, de afwijkende vormgeving (zie de recente R&S compilatie), de xerox-fanzines, het doet terugdenken aan de vernieuwing in de muzieksector die met de punkbeweging op gang gekomen is en doorgetrokken werd in de industriële muziek. Veel hedendaagse techno-artiesten dragen die erfenis trouwens mee : Tony Thorpe van Moody Boyz speelde ooit bij 400 Blows, Dick O'Dell runde vroeger het Y-label (o.a. Pigbag) en is nu de baas van Geurilla records, 808 State stamt in rechte lijn af van Biting Tongues en Cabaret Voltaire maken nog altijd gelijkaardige techno als vijftien jaar geleden.
Handige perslui hebben die affiliatie nu ook ontdekt en vonden meteen een nieuw subgenre uit : serious of, erger nog, intelligent techno. Een hypocriete banalisering die een wijdvertakt genre steriliseert om een kleffe subcategorie over te houden waaruit al wat vitaal en gedreven, gevaarlijk en sexy is, kan geweerd worden. Politically correct, als het ware.
Iemand als Dan Curtin zullen ze ook wel in dat hokje willen stoppen (hij is blank, dat is al een voordeel); mits zijn werk enig geweld aan te doen kunnen ze hun theoretisch normenkader wel op zijn muziek projecteren, daarbij gemakshalve uit het oog verliezend dat mensen als hij de soundtrack leveren voor hardcore techno-clubs zoals Fuse, en ideeën aanreiken die verniewing genereren en zo het techno-genre in al zijn facetten leefbaar houden.
Dan Curtin, Star Trek fan uit Cleveland, Ohio, en eigenaar van het Metamorphic cult-label (¯1992), belichaamt het verschil tussen mee-drijven en gedreven zijn. Die geest-drift, die innerlijke stuwkracht klinkt door in zijn muziek. Interstellar Groove Addiction noemt hij het zelf. Interstellair, want zoals nogal wat andere techno-artiesten is hij gefascineerd door de kosmos-thematiek, wat de soms dromerige ondertoon in zijn stukken verklaart, en ook door technologische vooruitgang, met als gevolg een puur electronisch geluid waaruit organische elementen en zeker de menselijke stem afwezig blijven. Maar hij is noch space-head, noch techneut, en laat zich nooit verleiden tot oeverloos gepingel. De groove is altijd aanwezig, en werkt inderdaad verslavend. Als Dan Curtin voorgangers heeft, dan zijn dat zeker niet Pink Floyd of Emerson Lake & Palmer, zelfs niet Brain Eno, maar Kraftwerk, Throbbing Gristle en Cybetron. Bij hem geen doelloos ronddolen, maar doelbewuste exploratie; geen muzikaal behang, maar zich opdringende, indringende, indruk-wekkende muziek; geen bombastisch experiment om het experiment, maar een sober en strak beproeven van mogelijkheden. Daarin is hij ge-dreven en be-dreven. En bedrijvig, want hij knutselt voortdurend met geluid, spelend met verrassingen die machines kunnen bieden, op zoek naar renovatie en innovatie. Zijn muziek wordt daardoor metamorf, dezelfde grondstof verandert voortdurend van gedaante, zoals broos gesteente tot harde kristallen kan getransformeerd worden. Volgens dat procédé kristalliseert Dan Curtin de ingrediënten waarover hij beschikt in robuuste blokken muziek waaruit elke brokkeligheid is weggeperst. Hij is wel veeleisend genoeg om zijn output te beperken tot werkstukken die echt af, vol-maakt zijn. Op zijn eigen Metamorphic label zijn bitter weinig platen uitgekomen, maar hij is niet te beroerd of juist visionair genoeg om stukken die de moeite lonen op cassette uit te brengen (zoals het hoort in de underground). Daarnaast onderhoudt hij streng selectief contacten in het techno-milieu, wat enkele occasionele tracks op zorgvuldig samengestelde compilaties heeft opgeleverd, en een stabiele samenwerkingsrelatie met het toonaangevende Britse Peace Frog label. Voor het overige beperkt Dan Curtin zich ertoe de verwachtingen hooggespannen te houden, tot het weer tijd is om een nieuwe Metamorphic-missile te lanceren.
Als de liefhebbers slechts met mondjesmaat gevoed worden, raakt hun honger nooit gestild, en wie zuinig is op zijn talent, gaat het langst mee.
--Jan Landuydt, eerst verschenen in Behind the scene (Februari 1995)