Technologie en Cultuur
Intro
Dit is een kladversie, geschreven zomer 2003. De linken naar de Engelstalige pagina's zijn dat niet.
Industriële Revolutie
Vóór de 18de eeuw was cultuur het voorrecht van de aristocratische elite. Maar met de komst van de Industriële Revolutie werd cultuur plots beschikbaar voor iedereen die een toegangsbewijs kon of wilde betalen. Cultuur verrijkte aldus het leven van een nieuwe klasse rijke stadsbewoners die hun gebrek aan adellijk bloed konden compenseren door het bijwonen van Shakespearevoorstellingen, en het bezoeken van kunstgalerijen en musea.
Cultuur werd vermaak en dezelfde stadsbewoners vonden het algauw nodig een onderscheid te maken tussen hoge en lage vormen van vermaak/cultuur. Het lage vermaak werd aangeduid als "vulgair", "populair", "voor de massa" en het hoge vermaak behield de naam Cultuur.
Massaproductie
Met de Industriële Revolutie kwam ook de tijd van de massaproductie. Kunstvoorwerpen zoals de Venus van Milo konden voor het eerst massaal en goedkoop gereproduceerd worden. Deze voorwerpen werden als kitsch aangeduid en hielpen het verschil tussen hoge en lage kunst in stand houden. Men zou moeten wachten tot de periode van de Art Deco (de 1920'er en 1930'er jaren) vooraleer er massaal geproduceerde voorwerpen kwman die geen afgietsel waren van originele hoge kunstvormen.
Reproduceerbaarheid in de Kunsten
Literatuur
De opkomst van de boekdrukkunst heeft er voor gezorgd dat het schrift op massale wijze kon gereproduceerd worden. Heeft dit tot het verdwijnen van de hoge/lage dialectiek geleid?.
Tot op vandaag blijft men een onderscheid veronderstellen tussen "Literatuur" en bepaalde vormen van "geschreven proza". Bijvoorbeeld, het werk van Charles Dickens wordt algemeen aanvaard als literatuur, terwijl dit bij het werk van cyberpunk auteur William Gibson dit veel minder voor de hand liggend is. Fictie zoals horror, science fiction zal het zo altijd moeilijker hebben om aanvaard te worden als literatuur.
Het onderscheid tussen hoge en lage literatuur bestaat tot op heden.
Fotografie
Ondanks de vrees in de 19de eeuw dat fotografie de andere kunstvormen zou onttronen en dat het zich op dezelfde manier verhield tot de visuele kunsten als het kitschvoorwerp tot de originele Venus van Milo heeft fotografie zich kunnen ontwikkelen tot een legitieme kunstvorm. Zelfs in die mate dat vandaag het woord fotografie vrijwel automatisch geassocieerd wordt met kunstfotografie.
Muziek
Met de opkomst van de mogelijkheden in de 19de eeuw om geluid op een drager vast te leggen en daarna te verspreiden via platen en fonografen en later de radio, kwam een einde aan het elitaire karakter van muziek als kunst.
In de jaren 50'er jaren van de 20ste eeuw leidde dit tot een specifieke vorm van muziek: de rockmuziek. Dit genre heeft echter nooit dezelfde mate van respectabiliteit gekend als de klassieke muziek. Nog veel meer geld dit voor andere vormen van popmuziek die daarna ontstonden die volledig op de hedonistische ervaring berustten, zoals disco en house muziek.
Cinema
Film, een democratisch kunstmedium bij uitstek, is tot de jaren zestig een lage cultuuruiting gebleven. Men heeft moeten wachten tot de jaren zestig, toen een aantal Franse regisseurs begonnen met filosofische beschouwingen over film in het Franse tijdschrift Cahiers Du Cinema, tot film ook als een hoge vorm van cultuur beschouwd werd. François Truffaut schreef toen een essay waarin hij benadrukte dat films die de stempel droegen van een "auteur" zijn voorkeur wegdroegen. Het voordeel van deze definitie is dat zowel films van kunstregisseur bij uitstek Ingmar Bergman als "Koning van de B-Movies" Roger Corman tot de "auteur films" kunnen gerekend worden en aldus bevrijd worden van het waardeoordeel hoog en laag of slecht en goed.
your Amazon recommendations
-
Jahsonic -
early adopter products